Sirak 1

Wɔyi Nyansa ayɛ

1 Nyansa nyinaa firi Awurade,

na ne mu na ɛtena daa.

2 Ɛpo mu anwea, nsuo a ɛsosɔ,

ne mmerɛ santen mu nna, mframa a ɛwɔ asase soɔ, hwan na ɔbɛtumi akan?

3 Ɔsoro korɔn, asase tɛtrɛtɛ,

ebunu kuronkuron, ne nyansa, hwan na ɔbɛtumi ahwehwɛ mu?

4 Wɔdii kan bɔɔ nyansa ansa na wɔrebɔ biribiara,

ne anidahɔ nteaseɛ a ɛfiri tete.

5 [Nyansa farebae ne Nyankopɔn asɛm a ɛwɔ soro no,

# na n’akwan ne mmara nsɛm a ɛnni awieeɛ no.]

6 Nyansa nhini, hwan koraa na wɔayi no adi akyerɛ no?

Adwene a ɛyɛ nnam, hwan na ɔnim?

7 [Nyansa ho nimdeɛ, hwan na wɔada no adi akyerɛ no?

# Na ne mu suahunu pii no, hwan na ate aseɛ?]

8 Obi nni hɔ ka ɔbaako a ɔyɛ onyansafoɔ no ho, ɛsɛ sɛ wɔsuro no kɛse,

ɔte n’ahennwa so, Awurade no.

9 Ɔno ara na ɔbɔɔ nyansa;

ɔhunuu nyansa na ɔfaa ne nsusuiɛ;

ɔhwiee nyansa guu ne nnwuma nyinaa so,

10 de guu ateasefoɔ nyinaa so sɛdeɛ n’akyɛdeɛ teɛ;

# ɔde nyansa mmorosoɔ maa wɔn a wɔdɔ no no.

Awurade Suro yɛ Nyansa turodoo

11 Awurade suro yɛ animuonyam ne ahurisie,

ne anigyeɛ ne ahosɛpɛ abotire.

12 Awurade suro ma akoma di dɛ,

# na ɛma ahosɛpɛ ne anigyeɛ ne nkwa tentene.

13 Wɔn a wɔsuro Awurade no bɛnya awieeɛ a ɛyɛ anigyeɛ;

na wɔn wu da mu mpo, wɔbɛhyira wɔn.

14 Awurade ho suro ne nyansa mfitiaseɛ;

wɔbɔɔ ɔno ne agyidifoɔ wɔ awotwaa mu.

15 Ɔyɛɛ wɔ nnipa mu fapem a ɛtim hɔ daa nyinaa,

na ɔbɛtena n’asefoɔ mu wɔ nokorɛdie mu.

16 Sɛ woresuro Awurade yɛ nyansa mapa;

na ɔde n’aba mee nnipa;

17 ɔde nnoɔma a wɔhia hyɛ ne fie nyinaa ma,

na ɔde ne nnɔbaeɛ hyɛ wɔn adekoradan mu ma.

18 Awurade suro ne nyansa abotire,

# na ɔma asomdwoeɛ ne apɔmuden mapa de prɔmprɔmyɛ ba.

19 Ɔmaa nimdeɛ ne nteaseɛ nhunumu tɔɔ sɛ nsuo,

na ɔkorɔnn wɔn a wɔkuraa ne mu denden no animuonyam.

20 Sɛ wobɛsuro Awurade no yɛ nyansa nhini,

na ne mman yɛ nkwa tentene.

21 [Awurade suro pamo bɔne; na faako a ɛtena no,

# ɛma abufuo nyinaa dwodwo.]

22 Abufuo a ɛntene no, wɔgye to mu a ɛnyɛ yie,

na onipa abufuo twetwe ne sɛeɛ brɛ no.

23 Wɔn a wɔto wɔn bo ase no tena ase komm kɔsi berɛ a ɛfata mu,

na akyire yi no, wɔsane nya anika bio.

24 Wɔde wɔn nsɛm sie kɔsi sɛ ɛberɛ pa bɛba;

na afei dodoɔ ano aka sɛdeɛ wɔn adwempa teɛ.

25 Nyansa fotoɔ mu na kasa mmebuo wɔ,

nanso nyamesom pa yɛ akyiwadeɛ de ma ɔdebɔneyɛni.

26 Sɛ wopɛ nyansa a, ɛnneɛ kora mmara nsɛm no,

na Awurade de no bɛma wo.

27 Ɛsiane sɛ Awurade suro yɛ nyansa ne nteteeɛ,

nokorɛdie ne ahobrɛaseɛ yɛ n’anigyeɛ.

28 Nyɛ Awurade suro ho asoɔden;

mfa adwene ntanta mma n’anim.

29 Nyɛ nyaatwom wɔ afoforɔ anim,

na wɛn w’anofafa.

30 Mma wo ho so, anyɛ a woahwe ase

na wode animguaseɛ abrɛ wo ho.

Awurade bɛda w’ahuntasɛm adi

na wato wo atwene wɔ asafo anim,

ɛfiri sɛ ɛnyɛ Awurade suro mu na wobaeɛ,

na nnaadaa ahyɛ w’akoma mu ma.

Sirak 2

W’asodie ma Onyankopɔn

1 Me ba, sɛ woba Awurade anim bɛsom a,

siesie wo ho ma nsɔhwɛ.

2 Ma w’akoma mu nyɛ fitaa na gyina pintinn,

na mpere wo ho wɔ atoyerɛnkyɛm berɛ mu.

3 Bata ne ho na mfiri ne ho,

sɛdeɛ ɛbɛyɛ a w’awieeɛ nna no bɛyɛ prɔmprɔm.

4 Pene deɛ ɛbɛto wo biara so,

na mmerɛ a wɔabrɛ w’aseɛ no, to wo bo ase.

5 Ɛfiri sɛ egya mu na wɔsɔ sika hwɛ,

# na ogya fononoo ahobrɛaseɛ mu na wɔsɔ wɔn a wɔfata no hwɛ.

6 Fa wo werɛ hyɛ ne mu, na ɔbɛboa wo;

ma w’akwan ntene, na nya ne mu anidasoɔ.

7 Mo a mosuro Awurade no, montwɛn ne mmɔborɔhunu;

mommmane mfa nkyɛn, anyɛ saa a mobɛhwe ase.

8 Mo a mosuro Awurade no, monnye no nni,

na mo akatua ammɔ mo.

9 Mo a mosuro Awurade no, monnya nnoɔma pa mu anidasoɔ,

# anigyeɛ ne mmɔborɔhunu a ɛnni awieeɛ.

10 Dwennwene awoɔ ntoatoasoɔ a atwam no ho na hwɛ,

sɛ obi de ne werɛ ahyɛ Awurade mu ama wɔadi no hwammɔ pɛn?

Anaasɛ, hwan na wakura Awurade suro mu na wɔagya no pɛn?

Anaasɛ, hwan na wafrɛ no na wammua no pɛn?

11 Na Awurade wɔ tema ne ahummɔborɔ;

ɔde bɔne kyɛ na ɔgye nkwa wɔ ahohiahia berɛ mu.

12 Monnue, ahufoɔ ne nsa a ahodwo,

ne ɔbɔnefoɔ a n’akwan yɛ mmienu!

13 Monnue, mo a mo akoma atɔ baha na monni gyidie biara!

Saa nti wɔrenya huntabea biara.

14 Monnue, mo a moayera mo akokoɔduro!

Sɛ Awurade akontabuo da no ba a, mobɛyɛ dɛn?

15 Wɔn a wɔsuro Awurade no mmu ne nsɛm so,

na wɔn a wɔdɔ no no nante wɔ n’akwan so.

16 Wɔn a wɔsuro Awurade no hwehwɛ deɛ wɔbɛsɔ n’ani,

na wɔn a wɔdɔ no no di ne mmara nsɛm so.

17 Wɔn a wɔsuro Awurade no siesie wɔn akoma,

na wɔbrɛ wɔn ho ase wɔ n’anim.

Momma yɛntɔ Awurade nsam,

na mmom nyɛ nnipa mma nsam;

na n’animuonyam ne n’ahummɔborɔ yɛ pɛ,

na ne nnwuma ne ne din yɛ pɛ.

Sirak 3

Awofoɔ ho asodie

1 O mmɔfra, montie me a meyɛ mo agya no;

monyɛ adeɛ a ɛfata, na moakora mo ho sɔnn.

2 Ɛfiri sɛ Awurade di agya ni sene ne mma,

na ɔfoa ɛna asɛdeɛ so mmom sene ne mma.

3 Wɔn a wɔdi wɔn agya ni no de pata bɔne,

4 na wɔn a wɔbu wɔn no no te sɛ wɔn a wɔboaboa agyapadeɛ ano.

5 Wɔn a wɔdi wɔn agya ni no bɛnya anigyeɛ wɔ wɔn mma ho,

na sɛ wɔbɔ mpaeɛ a, ɔbɛtie wɔn.

6 Wɔn a wɔbu wɔn agya no bɛnya nkwa tentene,

na wɔn a wɔdi wɔn na ni no tie Awurade;

7 wɔbɛsom wɔn awofoɔ sɛ wɔn wuranom.

8 Fa w’anom kasa ne wo nneyɛɛ di w’agya ni,

na ama ne nhyira aba wo so.

9 Ɛfiri sɛ agya nhyira na ɛhyɛ mma afie mu den,

na ɛna nnome tutu wɔn fapem gu.

10 Ngu w’agya anim ase mfa mpɛ animuonyam,

ɛfiri sɛ w’agya animguaseɛ nyɛ animuonyam mma wo.

11 Onipa agya animuonyam no yɛ onipa no ara nso dea,

na ɛyɛ animguaseɛ sɛ mma mfa obuo mma wɔn na.

12 Me ba, boa w’agya wɔ ne nkwakoraa berɛ mu,

na ɛnho ne werɛ wɔ ne nkwa nna a ɔde te aseɛ nyinaa mu;

13 sɛ n’adwene mu nna hɔ mpo a, nya ne ho aboterɛ;

ɛsiane sɛ wo deɛ wowɔ w’adwene a emu da hɔ nti, mmu no animtia.

14 Adɔeɛ a wɔyɛ ma agya no yɛ adeɛ a wɔkae daa,

na wɔde bɛtua wo bɔne ho ka;

15 W’ahokyere da mu no, wɔde bɛkae adom wo;

wo bɔne bɛnane sɛ bosuo a ɛwɔ wiem teɛ mu.

16 Onipa biara a ɔbu n’ani gu n’agya so no yɛ mmusubɔfoɔ,

na obiara a ɔhyɛ ɛna abufuo no yɛ deɛ Awurade adome no.

Ahobrɛaseɛ

17 Me ba, fa ahobrɛaseɛ yɛ w’adwuma;

ɛno na wɔn a Onyankopɔn ani sɔ wɔn no bɛdɔ wo.

18 Ɛberɛ a wo gyinabea rekɔ soro no, ɛno na ɛsɛ sɛ wobrɛ wo ho aseɛ kɛseɛ;

na ɛno na wobɛnya adom wɔ Awurade anim.

19 [Dodoɔ na ɛkorɔn na wɔagye din,

# nanso ɔda n’ahuntasɛm adi kyerɛ ahobrɛaseɛfoɔ.]

20 Na Awurade tumi yɛ kɛseɛ;

nanso ɛnam ahobrɛasefoɔ so na wɔhyɛ no animuonyam.

21 Na nhwehwɛ adeɛ a ɛyɛ den pii mfa,

ɛnna nso nhwehwɛ deɛ ɛboro w’ahoɔden so mu.

22 Dwennwene deɛ wɔahyɛ woɔ no ho,

ɛsiane sɛ deɛ ahunta no mfa wo ho.

23 Mfa wo ho nnyegye nsɛm a ɛboro wo soɔ mu,

ɛfiri sɛ nsɛm a ɛboro wo nteaseɛ soɔ no na wɔada no adi akyerɛ woɔ.

24 Ɛnam wɔn ahohoahoa so ama bebree afom kwan,

mfomsoɔ a ɛwɔ wɔn nsusuiɛ mu nti wɔn ani afira wɔ atemmuo mu.

25 Sɛ ani nni hɔ a, ɛhann nso nni hɔ;

# nimdeɛ nni hɔ a, nyansa nni hɔ.

26 Adwene wuiɛ awieeɛ bɛyɛ no basaa,

na obiara a ɔdɔ amaneɛ no bɛwu wɔ mu.

27 Adwene wuiɛ bɛnya ɔhaw nnesoa,

na ɔdebɔneyɛni yɛ bɔne de pee bɔne so.

28 Sɛ atoyerɛnkyɛm to ahantanni a, ayaresa biara nni hɔ ma no,

ɛfiri sɛ amumuyɛ dua agye nhini wɔ ne mu.

29 Ɔbadwemma de mmebuo kɔ adwendwene mu,

na aso a ɛtie asɛm no ne deɛ onyansani pɛ.

Mmɔborɔhunu adeɛ a wɔde ma ahiafoɔ

30 Sɛdeɛ nsuo dum egya a ɛredɛre no,

saa ara nso na mmɔborɔhunu mu adeɛ pata bɔne.

31 Obiara a ɔtua adɔeɛ ho ka no dwene daakye ho;

sɛ ɔhwe ase a, ɔbɛnya obi ama waboa no.

Sirak 4

Asodie a wɔwɔ ma ahiafoɔ ne wɔn a wɔhyɛ wɔn soɔ

1 Me ba, nsisi ahiafoɔ wɔ deɛ ɔde bɛtena aseɛ ho,

na mma mmɔborɔfoɔ ani nhwɛ kwan nkyɛre.

2 Nho deɛ ɛkɔm de no no werɛ,

anaasɛ nhyɛ onnibie abufuo.

3 Nteetee onipa a ɔwɔ amanehunu mu,

anaasɛ nkyɛre ma a wode bɛma ohiani ho.

4 Mpo ɔsrɛfoɔ wɔ n’ahohia mu,

anaasɛ nnane w’akyi mma ohiani.

5 Nyi w’ani nhunta mmɔborɔni,

na mma no nnya kwan na ɔnnome wo;

6 na sɛ ɔkra nya yeadie na ɔdome wo a,

wɔn Bɔfoɔ bɛtie wɔn mpaebɔ.

7 Ma nnipa nyinaa mpɛ w’asɛm;

bɔ wo mu ase ma atitire.

8 Yɛ aso ma ohiani,

na fa nidie gye wɔn nkyea so.

9 Gye deɛ wɔrehyɛ ne soɔ firi nhyɛsofoɔ nsam;

na ntwentwɛn atemmuo ho.

10 Yɛ agya ma nnyanka,

na yɛ sɛ ekunu ma wɔn na;

ɛno na wobɛyɛ sɛ ɔba ama Ɔsorosoroni no,

na ɔno nso adɔ wo mpo asene sɛdeɛ wo na si dɔ woɔ.

Nyansa ho akatua

11 Nyansa kyerɛkyerɛ ne mma

na ɔde mmoa ma wɔn a wɔhwehwɛ no no.

12 Na obiara a ɔdɔ no no dɔ nkwa,

na wɔn a wɔhwehwɛ no anɔpahema no, wɔnya anigyeɛ mmoroso.

13 Obiara a ɔkura ne mu dendeenden no nya animuonyam,

na Awurade hyira baabi a ɔkorɔ.

14 Wɔn a wɔsom no no, wɔsom Ɔkronkronni no;

Awurade dɔ wɔn a wɔdɔ nyansa no.

15 Wɔn a wɔtie no no bɛbu amanaman atɛn,

na wɔn a wɔtie no nyinaa bɛtena ase dwoodwoo.

16 Sɛ wɔdi nokorɛ a, wɔbɛnya no;

na wɔn asefoɔ nso nsa bɛka no.

17 Ɛfiri sɛ, ahyɛaseɛ no ɔne wɔn bɛnante wɔ ɔkwan kontonkye mu;

na ɔde suro ne hu bɛhyɛ wɔn so,

na ɔde ne ntea ateetee wɔn

# de kɔsi sɛ ɔbɛgye wɔn adie,

na ɔde ne mmara asɔ wɔn ahwɛ.

18 Na afei ɔbɛsane aba wɔn nkyɛn bio ama wɔn ani agye,

na ɔbɛda n’ahuntasɛm adi akyerɛ wɔn.

19 Sɛ wɔfom kwan a, ɔbɛgya wɔn,

na wagyaa wɔn ama wɔn sɛeɛ.

20 Wɛn berɛ pa no, na hwɛ yie wɔ amumuyɛ ho,

na mfɛre sɛ wobɛgye wo ho ato mu.

21 Ɛfiri sɛ fɛreɛ bi wɔ hɔ a, ɛkɔ bɔne mu,

na fɛreɛ bi nso yɛ animuonyam ne adom.

22 Nyɛ animhwɛ mfa mmusuo mmrɛ wo ho,

anaasɛ w’ahohoahoa mfa mpɛ w’ahweaseɛ.

23 Nka w’ano nto mu berɛ a ɛsɛ sɛ wokasa,

na mfa wo nyansa nhunta.

24 Ɛfiri sɛ ɔkasa mu na nyansa da ne ho adie,

na nkyerɛkyerɛ nam nsɛm a tɛkyerɛma ka so ba.

25 Nkasa ntia nokorɛ da,

na mmom fɛre nim a wonnim no ho.

26 Mfɛre ho sɛ wobɛpae mu aka wo bɔne,

na ɛmmmɔ wo ho mmɔden sɛ wobɛsi asubɔntene a ɛretene no kwan.

27 Mfa wo ho mmata ɔkwasea ho,

anaasɛ nyɛ animhwɛ nkyerɛ ɔhene.

28 Ko ma nokorɛ kɔsi wo wu da mu,

na Awurade Nyankopɔn bɛko ama wo.

29 Mma ɛnkasa kasa hunu ara kwa,

anaasɛ ɛnyɛ tebɔɔ wɔ w’adeyɛ mu.

30 Ɛnyɛ wo ho gyata wɔ wo fie,

anaasɛ nsusu bɔne mma w’asomfoɔ.

31 Ɛntene wo nsa sɛ wode bɛgye adeɛ

na ɛmmua so berɛ a ɛsɛ sɛ wode ma.

Sirak 5

Da biara asetena ho ahyɛdeɛ

1 Mfa wo ho nto w’ahonyadeɛ so,

anaa nka sɛ: Deɛ manya dɔɔso.

2 Nni w’akoma nsusuiɛ ne w’ahoɔden akyi

mfa nhwehwɛ nnoɔma a w’akoma pɛ.

3 Nka sɛ: Hwan na ɔbɛtumi me?

Ɛfiri sɛ ɛyɛ dɛn ara a, Awurade bɛtwe w’aso.

4 Nka sɛ: Meyɛɛ bɔne no, ɛdeɛn na ɛbaa me so?

Ɛfiri sɛ Awurade fa abufuo nyaa.

5 Nnya awerɛhyɛmu pii wɔ fakyɛ ho,

na ɛnkɔ so ara nyɛ bɔne.

6 Nka sɛ: N’ahummɔborɔ yɛ kɛseɛ,

na ɔde me bɔne pii no bɛkyɛ me,

ɛfiri sɛ mmɔborɔhunu ne abufuhyeɛ nyinaa wɔ ne mu,

na n’abufuo bɛtena nnebɔneyɛfoɔ so.

7 Nkyɛre ho sɛ wobɛsane akɔ Awurade nkyɛn,

na da biara ntutu nhyɛ da;

na mpofirim na Awurade abufuhyeɛ bɛba wo soɔ,

na asotwe berɛ no mu wobɛyera.

8 Mfa w’ani nto ahonyadeɛ a wɔanya no ɔkwan a ɛntene soɔ no so,

ɛfiri sɛ ɛso remma wo mfasoɔ wɔ atoyerɛnkyɛm da no.

9 Mfa mframa biara nhuhu,

anaa mfa anammɔn kwan nyinaa so.

10 Gyina pintinn wɔ deɛ wonim no mu,

na mma w’ano asɛm nsesa.

11 Yɛ ntɛm tie,

nanso dwene ho na woama mmuaeɛ.

12 Sɛ wonim asɛm a wobɛka a, yi wo yɔnko asɛm ano;

na sɛ ɛnte saa a, fa wo nsa to w’ano.

13 Anidie ne animguaseɛ firi kasa mu,

na nnipa tɛkyerɛma tumi yɛ wɔn asehweɛ.

14 Mma wɔmfrɛ wo ano ntanta

na mmfa wo tɛkyerɛma nsum afidie;

na animguaseɛ ba owifoɔ so,

na afobuo a ano yɛ den ba ano ntanta so.

15 Mma nsɛm akɛseɛ ne nsɛm nketewa mfa wo ho,

Sirak 6

1 na yɛ adamfoɔ mmom sene sɛ wobɛyɛ ɔtamfoɔ;

na edin bɔne mu na animguaseɛ ne fɛreɛ firi ba;

na ɛte saa wɔ ano ntanta debɔneyɛni ho.

2 Ntɔ nkatedeɛ a emu yɛ den mu,

anyɛ saa wɔbɛtete wo mu sɛdeɛ pataku tete odwan mu.

3 Wɔbɛwe wo nhahan na wɔasɛe w’aduaba,

na wobɛyɛ sɛ dua a awuo.

4 Atenka bɔne a emu yɛ den sɛe wɔn a ɛwɔ wɔn soɔ,

na ɛma wɔyɛ aseredeɛ ma wɔn atamfoɔ.

Ayɔnkofa, papa ne bɔne

5 Kasa a ɛsɔ ani ma nnamfoɔ dɔɔso,

na mmɔborɔhunu tɛkyerɛma ma nidie dɔɔso.

6 Ma wɔn a wɔne wo te asomdwoeɛ mu no nnɔɔso,

na ma w’afotufoɔ nyɛ ɔbaako wɔ apem mu.

7 Sɛ wofa yɔnkoɔ a, fa deɛ woasɔ no ahwɛ,

na mpere wo ho mfa wo werɛ nhyɛ wɔn mu.

8 Ɛfiri sɛ, ɔyɔnkoɔ bi wɔ hɔ a, wɔte saa berɛ a wɔnya deɛ wɔpɛ,

nanso sɛ asɛm to wo a, wɔbɛtwe wɔn ho.

9 Ɛnna nnamfoɔ bi wɔ hɔ a, wɔdane bɛyɛ atamfoɔ,

na wɔakeka wo ho nsɛm de agu wo anim ase.

10 Na nnamfoɔ bi wɔ hɔ a, wɔtena wo pono ho,

na ɛberɛ a amaneɛ bɛto wo no, wɔbɛpa wo.

11 Ɛberɛ a woredi yie no, wɔbɛyɛ wo abadiakyire,

na wɔabɛhyɛ wo nkoa so;

12 nanso woabrɛ aseɛ no, wɔdane tia wo,

na wɔde wɔn ho hunta wo.

13 Twe wo ho firi w’atamfoɔ nkyɛn,

na hwɛ wo ho yie wɔ w’ayɔnkofoɔ ho.

14 Ayɔnkofoɔ nokwafoɔ yɛ huntabea denden.

Obiara a ɔnya bie no nya agyapadeɛ.

15 Biribiara nsom boɔ kɛseɛ nsene ayɔnkofoɔ nokwafoɔ;

na sika biara nni hɔ a wɔtumi de to wɔn boɔ a wɔsom no soɔ.

16 Ayɔnkofoɔ nokwafoɔ yɛ aduro a ɛgye abrabɔ mu nkwa;

na wɔn a wɔsuro Awurade no bɛhu wɔn.

17 Wɔn a wɔsuro Awurade no fa yɔnkoɔ wɔ kwan a ɛtene so,

na sɛ wɔteɛ no, sɛ w’ayɔnkofoɔ nso teɛ ara ne no.

Nyansa mu Nhyira

18 Me ba, firi wo mmɔfra ase fa ahohyɛsoɔ,

na ɛberɛ a woafu ɛdwono no, woakɔ so ara anya nyansa.

19 Bra ne hɔ sɛ obi a wafuntum na wadua,

na twɛn ne twa berɛ pa mu.

Na sɛ wodua no a, wobɛbrɛ kakraa bi,

na ɛrenkyɛ wobɛdi so aba bi.

20 Deɛ ɔnni ahohyɛsoɔ no hu no sɛ ne tirim yɛ den;

nkwaseafoɔ ntumi ne no ntena.

21 Ɔbɛyɛ sɛ ɔboɔ duruduru a ɔbɛsɔ wɔn ahwɛ,

na wɔrentwentwɛn wɔn nan ase sɛ wɔbɛyi no asi nkyɛn.

22 Na nyansa te sɛ ne din;

na ɔnna ne ho adi nkyerɛ dodoɔ no ara.

23 Me ba, tie na gye m’atemmusɛm;

mpo m’afotuo.

24 Fa wo nan hyehyɛ ne mpokyerɛ mu sɛ n’akoa,

na fa wo kɔn hyɛ n’abɔkɔn mu sɛ n’akoa.

25 Fa w’abatire kɔ n’ase na soa no,

na mma ne nkyehoma no nho wo werɛ.

26 Fa wo kra nyinaa bra ne nkyɛn,

na fa w’ahoɔden nyinaa nante n’akwan so.

27 Pɛ na hwehwɛ, na ɔbɛma woahu no;

na ɛberɛ a wo nsa bɛsɔ ne mu no, nnyae no mma no nkɔ.

28 Na awieeɛ no wobɛnya ahome a ɔde ma no,

na ɔbɛdane ayɛ anigyeɛ ama wo.

29 Na afei ne mpokyerɛ abɛyɛ banbɔ denden ama wo,

na n’abɔkɔn abɛyɛ animuonyam ahoma.

30 Ne kɔnnua yɛ sika ahyehyɛdeɛ,

na ne nkyehoma yɛ tamkɔkɔɔ.

31 Na wode no bɛhyɛ te sɛ animuonyam atadeɛ,

na woasoa no te sɛ ahenkyɛ fɛfɛ.

32 Na sɛ wopɛ a, me ba, wobɛtumi ahyɛ wo ho so,

na sɛ wode wo ho hyɛne mu a wobɛyɛ ɔbadwemma.

33 Sɛ wodɔ sɛ wotie a, wobɛnya nimdeɛ,

na sɛ wonya adaagyeɛ a, wobɛnya nyansa.

34 Tena mpanimfoɔ fekuo mu.

Hwan ne onyansafoɔ? Fa wo ho bɔ onii korɔ no.

35 Yɛ krado sɛ wobɛtie nyamesom pa mu nkɔmmɔ biara,

na mma nyansa mmebuo biara ɛmpare wo.

36 Sɛ wohu ɔbadwemma bi a, sɔre ntɛm kɔsra no;

ma wo nan nyɛ ntiantia wɔ ne pono ano.

37 Ma w’adwene nsane nkɔ Awurade mmara so,

na ɛberɛ nyinaa dwennwene ne mmara nsɛm ho.

Ɛyɛ ɔno ne deɛ ɔbɛma wo nhunumu wɔ w’adwene mu,

na pɛ a wopɛ nyansa no, wɔde adom wo.

Sirak 7

Afotuo ahodoɔ

1 Nyɛ bɔne, na bɔne ammɛdi wo so.

2 Twe wo ho firi deɛ ɛnyɛ ho, na ɛbɛdane afiri wo ho.

3 Me ba, nnua wɔ ntɛnkyea akofie ntam,

na worentwa nnɔbaeɛ ne mmɔho nson.

4 Nhwehwɛ dibea a ɛkorɔn mfiri Awurade hɔ,

anaasɛ animuonyam adwa mfiri ɔhene hɔ.

5 Nkyerɛ wo tenenee wɔ Awurade anim,

anaasɛ mfa wo nyansa ntu wo ho wɔ ɔhene anim.

6 Nhwehwɛ sɛ wobɛyɛ ɔtemmufoɔ,

na worentumi ntu ntɛnkyea nhini afiri hɔ;

ebia wobɛkyea akɔ ɔtumfoɔ no afa,

na ɛno asɛe wo mudie no.

7 Ɛnyɛ mfomsoɔ biara ntia amanfoɔ,

na nngu wo ho anim ase wɔ nnipa mu.

8 Nyɛ bɔne mprenu;

na ɛnyɛ adeɛ a wɔrentwe w’aso wɔ emu koro mpo ho.

9 Nka sɛ: Ɔbɛhwɛ m’akyɛdeɛ bebree a mewɔ no,

na sɛ mebɔ afɔdeɛ ma Ɔsorosoro Nyankopɔn no a, ɔbɛgye.

10 Mmrɛ wɔ berɛ a worebɔ mpaeɛ no;

na mmu w’ani nngu mmɔborɔhunu adeɛ ho.

11 Ɛnni onipa a ne kra werɛ aho ne ho no ho fɛw,

ɛfiri sɛ Ɔbaako na ɔbrɛ onipa ase na ɔma onipa soɔ.

12 Nni atorɔ nto wo nua so,

anaasɛ ɛnyɛ saa ntia ɔyɔnkoɔ.

13 Ma ɛmpɛ sɛ wobɛdi atorɔ,

ɛfiri sɛ ɛyɛ esu bi a ɛmfa biribi pa biara mma.

14 Nkasa sɛ abɔfra wɔ mpanimfoɔ badwa mu,

na sɛ worebɔ mpaeɛ a, nsi asɛm korɔ no ara so.

15 Nkyiri adwumaden

anaasɛ kuadwuma a Ɔsorosoroni no bɔeɛ.

16 Nkan wo ho nka nnebɔneyɛfoɔ ho;

na kae sɛ ananmuhyɛ nkyɛre.

17 Brɛ wo ho ase ma deɛ ɔkyɛne soɔ no,

na asotwe a ɛwɔ hɔ ma amumuyɛfoɔ yɛ ogya ne nsamaa.

18 Mfa sika nsesa yɔnkoɔ,

anaasɛ sɛ onua kann nsesa Ofir sika.

19 Mpamo ɔyere pa nyansafoɔ mfiri wo nkyɛn nkɔ,

ɛfiri sɛ n’ahoɔfɛ som boɔ sene sika.

20 Nkasa ntia akoa a ɔde nokorɛ yɛ adwuma,

anaasɛ apaafoɔ a wɔatu wɔn ho asi hɔ ama w’adwuma.

21 Ma wo kra nnɔ nkoa mmadwemma;

mfa n’ahofadie nkame no.

22 Wowɔ anantwie anaa? Hwɛ wɔn so;

sɛ wɔn so wɔ mfasoɔ ma wo a, kora wɔn so.

23 Wowɔ mma anaa? Tete wɔn,

na ma wɔnyɛ setie mfiri wɔn mmɔfra ase.

24 Wowɔ mmammaa anaa? Ma wɔn ahosie ho nhia wo,

na nnɛfɛdɛfɛ wɔn pii.

25 Fa ɔbabaa ma awareɛ, na wie dwumadie kɛseɛ bi;

na mmom fa no ma ɔbarima nyansafoɔ.

26 Wowɔ ɛyere a ɔsɔ w’ani anaa? Nnyae no;

nanso mfa wo ho mma obi a wokyiri no.

27 Fa w’akoma nyinaa di w’agya ni,

na mma wo werɛ mfiri wo na awoko.

28 Kae sɛ ɛyɛ w’awofoɔ na wɔwoo woɔ;

wobɛyɛ deɛn atua wɔn ka wɔ deɛ wɔde ama woɔ no ho?

29 Fa wo kra nyinaa suro Awurade,

na di n’asɔfoɔ ni.

30 Fa w’ahoɔden nyinaa dɔ wo Bɔfoɔ,

na mmpo n’asomfoɔ.

31 Suro Awurade na di ɔsɔfoɔ ni,

na fa ne kyɛfa ma no, sɛdeɛ wɔahyɛ woɔ no:

Aduane kan, asodie afɔrebɔ, mmatire akyɛdeɛ,

ahoteɛ afɔrebɔ, ne akronkronneɛ mu abakan.

32 Tene wo nsam ma ahiafoɔ,

sɛdeɛ ɛbɛyɛ a wo nhyira bɛwie pɛyɛ.

33 Go wo nsam ma ateasefoɔ nyinaa;

na kɔ so ara yɛ adɔeɛ wɔ ayie berɛ mu mpo.

34 Nyi w’ani nhunta wɔn a wɔresu,

na mmom wo ne wɔn a wɔresu no nsu.

35 Ntwetwe wo nan ase sɛ wobɛkɔ akɔsra deɛ ɔyareɛ,

ɛfiri sɛ nnwuma a ɛte saa no na wɔde bɛdɔ woɔ.

36 Deɛ woreyɛ biara, kae wo nkwa awieeɛ,

na afei worenyɛ bɔne da.

Sirak 8

Ahwɛyie ne Nimdeɛ

1 Ɛnne otumfoɔ nham,

anhwɛ a ne nsa bɛka wo.

2 Ɛnne asikafoɔ nko,

ebia wɔn agyapadeɛ dɔɔso kyɛne wo deɛ;

ɛfiri sɛ sika asɛe nnipa bebree,

na asɛe ahemfo bebree adwene.

3 Wo ne anoɔdenfoɔ nnye akyinnyeɛ,

na mfa nnyina nngu wɔn gya mu.

4 Ɛnni onipa a ɔnni nteteeɛ pa ho fɛw,

anyɛ saa a wɔdi wo nananom atɛm.

5 Nka obi a ɔgu so redane ne ho firi bɔne ho no anim;

kae hunu sɛ, yɛn nyinaa fata asotwe.

6 Mmu ɔpanin animtia,

na yɛn mu bi nso gu so ara renyini.

7 Nni ahurisie wɔ obi wuo ho;

kae hunu sɛ ɛtwa sɛ yɛn nyinaa wuo.

8 Mmu deɛ anyansafoɔ aka ato hɔ no animtia,

na mmom nya adaagyeɛ wɔ wɔn mmebuo no ho;

ɛfiri sɛ ɛfiri yeinom mu na wobɛsua nkyerɛkyerɛ,

ɛne sɛdeɛ wɔsi som ahemfo.

9 Mpo nsɛm a mpanimfoɔ aka ato hɔ no,

# ɛfiri sɛ wɔn nso sua firii wɔn awofoɔ nkyɛn;

wɔn nkyɛn na wosua nteaseɛ

na wode ma mmuaeɛ berɛ a ɛsɛ mu.

10 Nsɔ abɔnefoɔ gya ano,

anyɛ saa a wobɛhye wɔ wɔn gya a ɛredɛre no mu.

11 Mma onipa a ɔyɛ dwɛɛ no ntoto mmɔmɔne nhyɛ w’anom,

anyɛ saa a, ɔbɛtetɛ wo apɛ w’anom asɛm bi atia wo.

12 Mfa biribi mfɛm onipa a ne ho yɛ den sene woɔ;

nanso sɛ wode biribi fɛm a, bu no sɛ adehweredeɛ.

13 Nni agyinamu a ɛboro deɛ wowɔ soɔ;

nanso sɛ wokɔdi agyinamu a, siesie wo ho sɛ wobɛtua.

14 Mfa otemmuafoɔ nkɔ asɛnniiɛ,

ɛfiri sɛ ne gyinabea nti, wɔbɛbua no bem.

15 Wone agyegyentwie nntu kwan,

anyɛ saa a, wɔbɛyɛ adesoa ama wo;

ɛfiri sɛ deɛ wɔpɛ biara na wɔbɛyɛ,

na ɛnam wɔn agyegyentwisɛm so, wone wɔn bɛbɔ mu ayera.

16 Wone nnipa a wɔn bo fu ntɛm nnham,

na ɛne wɔn nante mmɔ mu mfa ɔkwan a obi mfa soɔ so,

ɛfiri sɛ wɔn deɛ mogyahwieguo nnyɛ hwee ma wɔn,

na baabi a ɔboafoɔ biara nie no, ɛhɔ na wɔbɛtwa wo ahwe fam.

17 Wone nkwaseafoɔ mfa adwene,

ɛfiri sɛ wɔntumi mfa asɛm nsie.

18 Ɛberɛ a ahɔhoɔ wɔ wo nkyɛn no, ɛnyɛ adeɛ bi a ɛsɛ sɛ wɔyɛ no kokoa mu,

na wonnim asɛm ko a wɔbɛka no badwa mu.

19 Ɛnyɛ obiara na ɛsɛ sɛ woka wo tiri mu asɛm kyerɛ no,

anaasɛ wobɛhwere w’anigyeɛ.

Sirak 9

Afotuo a ɛfa Mmaa ho

1 Ntwe ninkunu wɔ ɔyere a ɔda wo koko mu no ho,

anyɛ saa a wobɛkyerɛ no biribi bɔne bi a akyire yi ɛbɛha w’ankasa.

2 Mfa wo ho mma ɔbaa

na amma wɔantiatia w’ahoɔden so.

3 Nka nkɔ ɔbaa dwamammɔfoɔ ho,

anyɛ saa a wobɛtɔ ne fidie mu.

4 Nni odwammamfoɔ ho agorɔ,

anyɛ saa a ne nnaadaa no bɛma ne nsa aka wo.

5 Mfa w’ani nhwɛ ɔbaabunu haa,

anyɛ saa a ne nti wobɛsunti na woanya asotwe.

6 Mfa wo ho mma nwammamfoɔ,

anyɛ saa a wobɛhwere apɛgyadeɛ.

7 Ntoto w’ani nhwɛ kuro abɔntene so,

anaasɛ nkyinkyini wɔ n’aborɔno so a adwamamfoɔ wɔ.

8 Dane w’ani firi ɔbaa a ne bɔbea yɛ fɛ ho,

na mfa w’ani nhwɛ ɔhoɔfɛni a ɔyɛ obi foforɔ dea;

nnipa bebree na ɔbaa ahoɔfɛfoɔ adane wɔn adwene ama wɔayɛ bɔne,

na ɛno nti akɔnnɔ a ɛwɔ mu no dɛre te sɛ ogya.

9 Wone ɔbarima foforɔ yere nnidi mmɔ mu,

anaasɛ wone no nnom nsa nnye mo ani;

anyɛ saa a w’akoma bɛkɔ akɔdi n’akyi,

na mogya mu na wobɛnya wo wuo.

Wɔn a ɛsɛ sɛ wofa wɔn nnamfoɔ

10 Nto ayɔnkofoɔ dada no ntwene,

ɛfiri sɛ afoforɔ no ne wɔn nsɛ.

Ɔyɔnkoɔ foforɔ te sɛ nsa foforɔ;

ɛberɛ a akyɛ no, wonom de nya anigyeɛ.

11 Mma w’ani mmere abɔnefoɔ nkɔsoɔ ho,

ɛfiri sɛ wonnim sɛdeɛ ɛbɛwie wɔn.

12 Mma w’ani nnye deɛ ɛsɔ amumuyɛfoɔ ani ho;

kae sɛ wɔremmu wɔn bem wɔ wɔn nkwa nna nyinaa mu.

13 Twe wo ho firi wɔn a wɔwɔ tumi sɛ wɔkum no ho,

na amma owuo ho suro amma wo so.

Na mmom sɛ wobɛn wɔn a, hwɛ yie,

anyɛ saa a wɔbɛgye wo nkwa afiri wo nsam.

Hunu sɛ mfidie mu na wotiatia no,

na worenante wɔ kuro a wɔagyegye ban wɔ ho mu.

14 Bɔ mmɔden biara hwehwɛ sɛ wobɛhu wɔn a wɔtete bɛne woɔ no,

na kɔpɛ akwankyerɛ firi onyansafoɔ nkyɛn.

15 Ma wo nkɔmmɔdie nka mmadwemma mu,

na ma wo nkɔmmɔdie nyinaa mfa Ɔsorosoroni no mmara ho.

16 Ma ateneneefoɔ nyɛ ayɔnkofoɔ a wone wɔn didi anwummerɛ,

na ma w’animuonyam nyɛ Awurade suro.

17 Wɔkamfo odwumfoɔ ne nimdeɛ wɔ n’adwuma ho;

ɛno nti nkurɔfoɔ kannifoɔ no, wɔde n’anom nsɛm na ɛbɛhunu ne nyansa.

18 Wɔsuro ano a ɛkasa pii wɔ kuro mu,

na wɔtane onipa a ɔkasa a ɔnsusu ho.

Sirak 10

1 Otemmufoɔ nyansani ma ne nkurɔfoɔ nya nimdeɛ,

na onyansafoɔ amammuo kɔ so yie.

2 Sɛdeɛ nkurɔfoɔ temmufoɔ teɛ no, saa ara na ne mpanimfoɔ teɛ;

na sɛdeɛ ɔhene a ɔwɔ kuro mu teɛ no, saa ara nso na nnipa a wɔwɔ mu teɛ.

3 Ɔhene a ɔntumi nhyɛ ne ho soɔ no sɛe ne nkurɔfoɔ,

na ɛnam nteaseɛ a ɛwɔ ahemfo ntam na ɛma kuro mu dwo sɛ wɔtena mu.

4 Asase so amammuo wɔ Awurade nsa mu,

na ɔbɛfa ɔkannifoɔ a ɔfata de no adi so wɔ ne berɛ mu.

5 Onipa nkɔsoɔ wɔ Awurade nsa mu,

na ɛyɛ ɔno na ɔde animuonyam ma mmaratwerɛfoɔ.

6 Mma wo bo mfu wo yɔnko wɔ mfomsoɔ biara ho,

na hwɛ na woanyɛ biribiara wɔ aniɛden so.

7 Ahantan yɛ akyiwadeɛ wɔ Awurade ne nnipa anim,

na ntɛnkyea yɛ ahodwirideɛ ma Awurade ne nnipa.

8 Tumidie twam firi ɔman mu kɔ ɔman mu

# ɛsiane ntɛnkyea, ahantan ne ahonya nti.

9 Ɛbɛyɛ dɛn na mfuturo ne nso ama wɔn ho so?

Mpo wɔ nkwa berɛ mu no, nipadua porɔ.

10 Yadeɛ koankorɔ yɛ adeɛ a oduruyɛfoɔ ntumi nte aseɛ;

ɔhene a ɔte ase nnɛ no bɛwu ɔkyena.

11 Na sɛ obi wu a,

agyapadeɛ a ɔnya yɛ nsaama, mmoawa ne nsonsono.

12 Po a wɔpo Awurade yɛ nnipa ahantan mfitiaseɛ;

na akoma no atwe ne ho afiri ne Bɔfoɔ ho.

13 Na ahantan mfitiaseɛ ne bɔne,

na deɛ ɔkura mu no pu mmusudeɛ gu hɔ.

Saa nti Awurade de atoyerɛnkyɛm a wɔntee bi da ba wɔn so,

na ɔsɛe wɔn koraa.

14 Awurade tu ahemfo ahennwa gu,

na ɔde mmɔborɔni asi wɔn ananmu.

15 Awurade tutu amanamannhini ase,

na ɔde ahobrɛasefoɔ ahyɛ wɔn ananmu.

16 Awurade ma amanaman nsase dane afo,

na wasɛe wɔn akɔsi asase fapem so.

17 Ɔyiyi ebinom firi hɔ, na wasɛe wɔn,

na wapepa wɔn nkaeɛ afiri asase so.

18 Wɔammɔ ahantan amma nnipa,

anaasɛ abufuhyeɛ amma wɔn a mmaa awo wɔn.

19 Hwannom asefoɔ na wɔfata nidie?

Ɛyɛ nnipa asefoɔ.

Hwannom asefoɔ na wɔfata nidie?

Ɛyɛ wɔn a wɔsuro Awurade no.

Hwannom asefoɔ na wɔmfata nidie?

Ɛyɛ nnipa asefoɔ.

Hwannom asefoɔ na wɔmfata nidie?

Ɛyɛ wɔn a wɔbu mmara soɔ.

20 Abusuafoɔ mu no, ɔkannifoɔ a ɔwɔ mu no fata anidie,

nanso wɔn a wɔsuro Awurade no fata anidie wɔ n’ani so.

21 [Awurade suro yɛ anisɔ mfitiaseɛ;

# na ɔpoɔ mfitiaseɛ yɛ asoɔden ne ahantan.]

22 Ɔdefoɔ, otitire ne mmɔborɔfoɔ,

wɔn animuonyam ne Awurade suro.

23 Ɛmfata sɛ wɔmmu onipa a ahia no nanso ɔwɔ nyansa animtia,

na ɛnyɛ adeɛ a ɛtɔ aso mu sɛ wɔde nidie ma ɔbɔnefoɔ.

24 Bapɔmma, otemmuafoɔ ne ɔhene, wɔdi wɔn nyinaa ni,

nanso wɔn mu biara nni hɔ a ɔyɛ kɛseɛ sene onipa a ɔsuro Awurade no.

25 Ɔman mma a wɔde wɔn ho no bɛsom akoa nyansafoɔ,

na onipa a ɔyɛ badwemma no mmɔ ho wa.

26 Nna wo nyansa adi wɔ berɛ a woreyɛ w’adwuma,

na nhoahoa wo ho berɛ a ahia wo no.

27 Odwumayɛni a ɔwɔ nnoɔma pa bebree no

yɛ sene onipa a ɔdwa n’ano mu nanso ɔnni hwee no.

28 Me ba, fa ahobrɛaseɛ hyɛ wo ho animuonyam,

na fa obuo a ɛsɛ woɔ ma wo ho.

29 Hwan na ɔbɛbu wɔn a wɔbu wɔn ho fɔ no bem?

Na hwan na ɔbɛdi wɔn a wɔnni wɔn ho ni no ni?

30 Wɔdi ohiani ni wɔ ne nimdeɛ ho,

na adefoɔ deɛ, wɔdi wɔn ni wɔ wɔn ahodeɛ ho.

31 Deɛ wɔdi no ni wɔ hia mu no, n’ahonya mu nso ɛ!

Na deɛ wɔnni no ni wɔ ahonya mu no, ne hia mu nso ɛ!